Mahakavi Sri Sri Jayanti 2025 : నేడు మహాకవి శ్రీ శ్రీ 115వ జయంతి.. ఆయనను స్మరిస్తూ..!

ఏప్రిల్ 30, తెలుగు సాహిత్య చరిత్రలో ఒక శుభ దినం. ఈ రోజు మహాకవి శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు, అందరి ప్రీతిపాత్రమైన 'శ్రీ శ్రీ' జయంతి. 1910లో విశాఖపట్నంలో జన్మించిన శ్రీ శ్రీ, తన అక్షరాలతో తెలుగు సాహిత్యానికి కొత్త దిశను చూపించిన విప్లవ కవి, హేతువాది, అభ్యుదయవాది. ఆయన రచనలు సామాన్యుడి జీవన సమస్యలను, సమాజంలోని అసమానతలను, అణచివేతలను ప్రతిబింబించి, చైతన్యాన్ని రగిల్చాయి. ఈ జయంతి సందర్భంగా శ్రీ శ్రీ జీవితం, సాహిత్యం, సమాజంపై ఆయన ప్రభావాన్ని స్మరించుకుందాం.

శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు 1910 ఏప్రిల్ 30న విశాఖపట్నంలో పూడిపెద్ది వెంకటరమణయ్య, అప్పటకొండ దంపతులకు జన్మించారు. బాల్యంలోనే తల్లిని కోల్పోయిన శ్రీ శ్రీని సవతి తల్లి సుభద్రమ్మ సొంత బిడ్డలా పెంచారు. ఈ కృతజ్ఞతతోనే ఆయన తన తొలి కవితా సంకలనం ప్రభవను ఆమెకు అంకితం చేశారు. చిన్న వయసులోనే సాహిత్యం పట్ల ఆసక్తి పెంచుకున్న శ్రీ శ్రీ, 8వ ఏట గోకులాయి, వీరసింహ విజయసింహ వంటి నవలలు, 14వ ఏట పరిణయ రహస్యం రచించి అందరినీ ఆశ్చర్యపరిచారు. మద్రాసు క్రిస్టియన్ కాలేజీలో బిఏ ఆనర్స్ పూర్తి చేసిన ఆయన, ఆర్థిక ఇబ్బందులతో సతమతమైనా, తన కలంతో సాహిత్య లోకంలో వెలుగొందారు.

శ్రీ శ్రీ సాహిత్యం తెలుగు కవిత్వంలో విప్లవాత్మక మార్పులకు నాంది పలికింది. సాంప్రదాయ, ఛందోబద్ధ కవిత్వాన్ని ధిక్కరించి, సామాన్యుడి భాషలో, సమాజ సమస్యలను చర్చించే అభ్యుదయ కవిత్వంకు శ్రీ శ్రీ బాటలు వేశారు. ఆయన అత్యంత ప్రసిద్ధ రచన మహాప్రస్థానం (1950) తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక మైలురాయి. “మరో ప్రపంచం, మరో ప్రపంచం, మరో ప్రపంచం పిలిచింది! పదండి ముందుకు, పడండి త్రోసుకు!” అంటూ కార్మిక, కర్షక, శ్రామిక వర్గాలను ఉత్తేజపరిచే ఈ కవితా సంపుటి, ఆధునిక తెలుగు సాహిత్యాన్ని ‘మహాప్రస్థానానికి ముందు, మహాప్రస్థానానికి తర్వాత’ అని విభజించేలా చేసింది.

శ్రీ శ్రీ రచనలు జగన్నాథుని రథచక్రాలు, బాటసారి, భిక్షువర్షీయసి వంటి కవితలతో పాటు మరోప్రస్థానం, ఖడ్గ సృష్టి, చరమరాత్రి (కథల సంపుటి), రేడియో నాటికలు వంటి వివిధ ప్రక్రియల్లో విస్తరించాయి. ఆయన ప్రసిద్ధ కవిత “కవితా ఓ కవితా” తెలుగు కవిత్వానికి నిర్వచనం చెప్పిన ఆణిముత్యం. “కనీసం వేయి సంవత్సరాల చరిత్ర ఉన్న తెలుగు సాహిత్యంలో ఇంత అద్భుత సృష్టి చేసిన కవి లేడు” అని బూదరాజు రాధాకృష్ణ గుర్తుచేశారు.

శ్రీ శ్రీ కేవలం కవిగా మాత్రమే కాక, తెలుగు సినిమా పాటల రచయితగా కూడా తనదైన ముద్ర వేశారు. ఆయన రెండవ భార్య సరోజతో కలిసి సినిమాలకు మాటలు, పాటలు రాశారు. అల్లూరి సీతారామరాజు సినిమాలో తెలుగు వీర ఎవరా, దీక్ష బూని సాగర అనే పాట తెలుగు సినిమా పాటకు జాతీయ స్థాయి గౌరవాన్ని తెచ్చిపెట్టింది. ప్రాస, శ్లేష, అల్పాక్షరాల్లో అనల్పార్థాన్ని సృష్టించడంలో శ్రీ శ్రీ మేటి. ఆయన పాటలు సందర్భానుసారంగా ఆలోచనను రేకెత్తించేలా ఉంటాయి.

శ్రీ శ్రీ ఒక హేతువాది, నాస్తికుడు, అభ్యుదయవాది. ఆయన అభ్యుదయ రచయితల సంఘం అధ్యక్షుడిగా, విప్లవ రచయితల సంఘం స్థాపక అధ్యక్షుడిగా సామాజిక మార్పుకు కృషి చేశారు. 1955 సార్వత్రిక ఎన్నికలలో కమ్యూనిస్టుల తరఫున ప్రచారం చేసిన శ్రీ శ్రీ, 1969లో తెలంగాణ ఉద్యమ సమయంలో సమైక్యవాదాన్ని సమర్థిస్తూ ప్రదర్శనలు చేశారు. “వ్యక్తికి బహువచనం శక్తి” అనే ఆయన వాక్యం సమాజంలో చైతన్యాన్ని నింపింది.

శ్రీ శ్రీ సాహిత్యానికి ఎన్నో గుర్తింపులు లభించాయి. ఖడ్గ సృష్టి కావ్యానికి 1966లో సోవియట్ భూమి నెహ్రూ అవార్డు, 1973లో కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు, 1979లో శ్రీరాజా లక్ష్మీ ఫౌండేషన్ అవార్డు లభించాయి. ఆయన రచనలు తెలుగు సాహిత్యాన్ని ఖండించి, దీవించి, రక్షించాయి. “రాజవీధుల్లో, పండితుల చర్చాగోష్ఠుల్లో, రాజదర్బారుల్లో మాత్రమే వెలుగొందిన తెలుగు సాహిత్యాన్ని సామాన్యుడి చెంతకు తీసుకొచ్చిన మహాకవి శ్రీ శ్రీ” అని తెలుగు పాఠకులు గుర్తుచేస్తారు.

శ్రీ శ్రీ 1983 జూన్ 15న కన్నుమూసినా, ఆయన అక్షరాలు ఇప్పటికీ సజీవంగా ఉన్నాయి. “నేనొక దుర్గం! నాదొక స్వర్గం! అనర్గళం, అనితర సాధ్యం, నా మార్గం!” అంటూ ఆయన చాటిన ఆత్మవిశ్వాసం, తెలుగు జనాన్ని చైతన్యవంతులను చేస్తోంది. ఆయన కవితలు పరుగులు పెడతాయి, సూదుల్లా గుచ్చుకుంటాయి, ఆలోచనను రేకెత్తిస్తాయి.

ఈ జయంతి సందర్భంగా, శ్రీ శ్రీ సాహిత్యాన్ని మరోసారి చదివి, ఆయన సందేశాన్ని గుండెల్లో నింపుకుందాం. మహాకవి శ్రీ శ్రీకి అక్షర నివాళి అర్పిద్దాం!